เขื่อนขุนด่านปราการชล
ประวัติเขื่อนขุนด่านประการชล
ลุ่มแม่น้ำนครนายกเห็นลุ่มแม่น้ำขนาดใหญ่ มีพื้นที่รับน้ำประมาณ 2 , 430 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ตั้งอำเภอเมือง อำเภอบ้านนา อำเภอปากพลี ไปจนถึงอำเภอองครักษ์ ลุ่มน้ำนครนายกตอนบนมีต้นกำเนิดอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่จากบริเวณต้นน้ำจนถึง อ่างเก็บน้ำคลองท่าด่าน มีลักษณะเป็นหุบเขาแคบ ๆ และพื้นที่สูงชัน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าไม้ตอนกลาง ได้แก่ พื้นที่ส่วนขยายของโครงการชลประทานท่าด่าน เป็นที่ราบมีผู้คน อาศัยอยู่หนาแน่นในบริเวณนี้ ระดับน้ำใต้ดินมีการลดระดับหรือพื้นที่ลาดเทค่อนข้างมาก ทำให้น้ำไหลบ่ารุนแรง ในช่วงฤดูฝนและตอนล่างได้แก่ บริเวณพื้นที่ชลประทานนครนายก เป็นพื้นที่ราบกว้างขวางมีระดับน้ำใต้ดินต่ำ จึงเกิดปัญหาขาดแคลนน้ำในฤดูแล้งส่วนในฤดูฝนกลับเกิดปัญหาน้ำท่วม เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ ราบที่มีความลาดเอียงน้อยทำให้น้ำ ระบายอกยากน้ำจึงท่วมขัง เป็นเวลานาน ลุ่มน้ำนครนายกได้รับอิทธิพลจากลมมรสุม ตะวันตกเฉียงใต้ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึง เดือนตุลาคมทำให้เกิดฝนชุกโดยเฉลี่ประมาร 1 , 500 ถึง 2,000 มม. ต่อปีหรือร้อยละ 87 และระหว่าง เดือนมิถุนายนถึง เดือนตุลาคม ยังเป็นช่วงที่มีน้ำท่าสูงสุดถึงร้อยละ 93 ของปริมาณน้ำท่าเฉลี่ยทั้งปีน้ำฝนที่ตกลงมาจะไหลเข้าท่วมบ้านเรือนราษฎร ไร่นา และพื้นที่ ทำการเกษตรโดยรอบ บางแห่งน้ำท่วมแช่อยู่นานจนไร่นาและพื้นที่ทำการเกษตรเสียหาย อ่างเก็บน้ำที่มีอยู่ก็ไม่สามารถเก็บกักน้ำ
ส่วนกินนี้ไว้ในฤดูแล้งได้ ดังนั้นช่วงปลายปีเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนพฤษภาคมอันเป็นช่วงฤดูแล้ง จึงมักเกิดการขาดแคลนน้ำอย่างรุนแรง แม้ว่าบริเวณ ลุ่มแม่น้ำจะมีระบบชลประทานขนาดเล็กและขนาดกลางโดยมีฝาย เช่น ฝายท่าด่าน หรือเขื่อนทดน้ำตามลำน้ำเป็นระยะๆ เพื่อใช้ตัวลำน้ำเองเป็นพื้นที่ เก็บกักน้ำในช่วงฤดูฝน และยังใช้อ่างเก็บน้ำตามลำน้าสาขาทางต้นน้ำนครนายก ช่วยเก็บกักด้วยก็ยังพอที่จะ ช่วยป้องกันน้ำหลากในช่วงฤดูฝน และไม่เพียงพอที่จะเก็บกักน้ำไว้ใช้;ในฤดูแล้ง โดยเฉพาะบางทีที่ฝนทิ้งช่วง ลำน้ำนครนายกเองก็ไม่ สามารถเก็บกักน้ำไว้เพื่อชลประทานได้ ตรงกันข้าม เมื่อถึงช่วงฤดูฝน น้ำกลับไหลบ่าลงมาท่วมบ้านเรือน ไร่นา และพื้นที่การเกษตรของ ราษฎรทำให้เกิดการสูญเสียอย่างมาก พื้นที่บางส่วนจมอยู่ในน้ำ เป็นเวลานาน แต่พอถึงฤดูแล้งน้ำกลับแห้งผากจากสภาวะน้ำท่วมแช่อยู่เป็น เวลานานสลับกับความแล้งซ้ำซากทำให้ดินกลายสภาพเป็นกรดที่เรียกว่าว่า ดินเปรี้ยว ในแต่ละปีดินเปรี้ยวสร้างความสร้างความเสียหายอย่างหนักให้กับผลผลิตทางการเกษตรในจังหวัดนครนายก
ด้วยเหตุผลดังกล่าว โครงการเขื่อนคลองท่าด่านฯ จึงเกิดขึ้นโดยมีความ;มุ่งมั่นที่จะขจัดปัญหาน้ำท่วม น้ำแล้ง และดินเปรี้ยว ด้วยการพัฒนาแหล่งน้ำและระบบ ชลประทานขนาดใหญ่ที่สามารถเก็บกักน้ำและจัดสรรน้ำอย่างเป็นระบบ ให้พอเพียงกับความต้องการ ของกิจกรรมทุกประเภทภายในลุ่มน้ำ นครนายกและ พื้นที่ใกล้เคียงดังนั้นเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2536 เนื่องในวโรกาสเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพล อดุลยเดชจึงพระราชทาน พระราชดำริให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมชลประทานพิจารณาวางโครงการและ ก่อสร้างเขื่อนคลองที่ด่านฯ และได้ดำเนินการก่อสร้างเมื่อ วันที่ 2 พฤศจิกายน 2542 โดยจะใช้เวลาก่อสร้าง 5 ปี และเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2544 พระบาทสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ เสด็จพระราชดำเนินทรงวางศิลาฤกษ์ เขื่อนคลองท่าด่านฯ ซึ่งนับเป็นพระมหากรุณาธิคุณและเป็นสิริมงคล สูงสุดแก่พสกนิกรชาว จังหวัดนครนายก
นอกจากปัญหาหลักๆ ที่จะได้รับการแก้ไขจากการสร้างเขื่อนคลองท่าด่านฯ แล้ว ผลพลอยได้ที่ตามมาก็คือประโยชน์ทางอ้อมซึ่งล้วนแต่จะ เป็นผลดี อย่างใหญ่หลวงแก่ชาวนครนายก เช่น ทัศนียภาพและสิ่งแวดล้อมบริเวณตัวเขื่อนและรอบอ่างเก็บน้ำจะได้รับการพัฒนากลายเป็น แหล่งท่องเที่ยวที่มีคุณค่า ในเชิงสันทนาการและการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ อีกทั้งพื้นที่อ่างเก็บน้ำยังกลายเป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำนานาชนิด รวมถึงเป็นแหล่งชุมชน ของนก นานาพันธุ์ ซึ่งนอกจากจะสร้างความสมบูรณ์ทางระบบ นิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพแล้วยัง ช่วยสร้างงาน สร้างรายได้ให้ท้องถิ่นอย่าง มหาศาล สมดัง พระราชประสงค์ขององค์ระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชที่ทรงหมายให้น้ำทิพย์นี้ นำความสุขสมบูรณ์มาสู่ราษฎรของพระองค์อย่างยั่งยืน ตลอดไป
แผนที่
ขอบคุณรูปภาพจาก คลิกที่นี่
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น